مسجد کوفه کجاست ؟
در ادامه می خوانید ...
مسجد کوفه از قدیمی ترین اماکن زیارتی کوفه و سومین مسجد مهم شیعیان پس از مسجد الحرام و مسجد النبی ست که در شهر کوفه (۱۲ کیلومتری شمال نجف) قرار داره.
این مسجد به خاطر تاریخچه ی باستانی، حضور انبیا و ائمه و نقشش به عنوان مرکز حکومت امام مهدی (عج) جایگاه ویژه ای داره و معمولا در سفر با تور کربلا جز اماکنی ست که حتما در برنامه بازدید قرار داره. این مقاله، تاریخچه، فضیلت، اعمال و نکات کاربردی برای زائران رو با جزئیات بررسی می کنه تا زیارتی آسوده و معنوی داشته باشید.
تاریخچه مسجد کوفه
این مسجد، ریشه ای به قدمت تاریخ انبیا داره. طبق روایات حضرت آدم (ع) این مسجد رو بنا کرد و حضرت نوح (ع) پس از طوفان بازسازیش کرد. در سال 17 هجری، لشکر مسلمانان در مدائن حضور داشتن و آب و هوای مدائن، برای سربازان حجازی آزار دهنده بود. حذیفه و سلمان از طرف عمر بن خطاب مأموریت داشتن تا سرزمین مناسبی پیدا کنن. اونها با بررسی سرزمین های اطراف فرات به سرزمین کوفه رسیدن و هر دو اون ها سرزمین کوفه رو برای اقامت لشکر مناسب دیدن.
در سال ۱۷ هجری، سعد بن ابی وقاص به دستور عمر، مسجد رو به عنوان مرکز کوفه بازسازی کرد. برای برپایی نماز تمامی سپاهیان که تعدادشان حدود ۴۰ هزار نفر بود، می خواستند تا محیط این مسجد، وسیع تر باشه. به همین خاطر، ابو هیجاء اسدی به ۴ جهت تیر پرتاپ کرد تا محدوده بزرگی برای مسجد مشخص بشه.
از آغاز تأسیس، این مسجد به یکی از مراکز فرهنگی کوفه تبدیل شد و زمانی که امیرالمومنین (ع) در سال ۳۶ هجری وارد کوفه شد، به مسجد کوفه رفت تا برای مردم سخنرانی کنه. این مسجد، محل نماز، خطبه و انجام برخی امور کشورداری مثل قضاوت و هم چنین محل تدریس امام علی (ع) برای علم تفسیر قرآن و سایر علوم شد و در این مسیر، او شاگردان زیادی همچون کمیل بن زیاد و ابن عباس را تربیت کرد. حضرت علی (ع) در محراب این مسجد توسط ابن ملجم مرادی (۴۰ هجری) به شهادت رسید.
مسجد در دوره های عباسیان، صفویه و قرن ۱۲ هجری (توسط سید مهدی بحرالعلوم) بازسازی شد. در سده های اخیر، وهابی ها (۱۲۱۶ ه.ق) و انگلیسی ها (۱۹۲۰) به مسجد حمله و شیعیان رو شهید کردن. امروزه، مسجد کوفه با گنبد طلایی و ضریح نقره ای مسلم بن عقیل، پذیرای زائرانه.
معماری و ویژگی های بصری مسجد کوفه
فضای اصلی مسجد کوفه با ۱۱۰ متر طول و ۱۰۱ متر عرض، ۱۱۱۶۲ متر مربع مساحت داره و مساحت فضای باز مسجد ۵۶۴۲ متر مربع، مساحت شبستا ن های مسجد ۵۵۲۰ متر مربع و با احتساب 187 ستون و چهار مناره و توسعه های اطراف، این مسجد بیش از چهار هکتار مساحت داره و توسط دیوار هایی با ارتفاع ۱۰ متر از محوطه بیرونی، جدا شده. نمای مسجد کوفه مربع شکله و فضای بیرونی ۲۷ برج نیم دایره ای داره و دارای دو صحن غربی و شرقیه.
این مسجد، در گذشته باب یا درهای مختلفی داشته مثل باب السده که حضرت علی (ع) از آنجا وارد مسجد می شدن و همچنین باب کِنده در غرب این مسجد و باب الرحمه و باب الفیل، از ورودی های دیگه این مسجدن. البته تنها دربی که امروز باقی مونده، باب الفیل یا باب الثعبانه که در کنار مناره مسجد قرار گرفته. سطح این مسجد کاشی کاری شده و دور تا دور صحن اصلی مسقف، جهت آسایش نمازگزاران فرش پهن شده.
گنبد طلاکاری شده (کار حاج رشاد مرزه) زیر نور شب می درخشه. دیوارهای صحن با کاشی کاری های صفوی با طرح های آبی و سبز، تزئین شدن. آیینه کاری های محراب حضرت علی (ع)، حس عرفانی به فضا میده و ستون های مرمری و سقف های بلند، یادآور عظمت خلافت حضرت علی (ع) هستن.
اهمیت معنوی و فضیلت مسجد کوفه
- مصلای انبیا: امام علی (ع)در جمع مردم کوفه فرمود: «خداوند چیزی را به شما بخشیده که به کس دیگر نداده، خداوند این مکان را برتری بخشید. این مسجد، خانه آدم، جایگاه نوح، منزلگاه ادریس و مصلای ابراهیم و برادرم خضر و نمازگاه من است. مسجد شما یکی از چهار مسجدی است که خداوند آن را برای اهلش برگزیده. گویی آن را می بینم که فردای قیامت، وارد محشر می شود و کسانی را که در آن نماز خوانده اند، شفاعت می کند و شفاعتش از جانب خدا رد نخواهد شد. در آن نماز بخوانید و به خدا نزدیک شوید و حاجات خود را از خدا بخواهید. اگر مردم به فضیلت این مسجد آگاه بودند از اطراف جهان به سوی آن می شتافتند، اگر چه به خزیدن بر روی برف باشد».
- قصر بهشتی: در بعضی روایات از مسجد کوفه به عنوان «قصری از بهشت» یاد شده. امام علی(ع) می فرماید: «چهار قصر از قصر های بهشت در دنیا قرار داره: مسجدالحرام، مسجد النبی، مسجد بیت المقدسو مسجد کوفه».
- محل سجده فرشتگان: روایت داریم که پیش از حضرت آدم، فرشتگان در این مکان عبادت می کردند. وقتی خدا به فرشتگان فرمان داد که به آدم سجده کنند، آنان در کوفه سجده کردند. فرشتگان هر شب بر مسجد کوفه فرود میان.
- محل اقامت امام علی (ع): امام صادق (ع): «مکه حرم خداست، مدینه حرم حضرت محمد (ص) و کوفه حرم حضرت علی (ع) است».
- ثواب نماز: امام باقر (ع): «ثواب هر رکعت نماز واجب در مسجد کوفه برابر با حج تمتع و ثواب نماز نافله برابر حج عمره ست».
- برتر از همه مساجد: امام رضا(ع) در فضیلت خواندن نماز در این مکان مقدس می فرماید: «نماز فرادی باب السدّه در مسجد کوفه، بهتر از هفتاد نماز جماعت در غیر آن است».
- آمرزش گناهان: امام رضا (ع): «هر مؤمنی وارد مسجد کوفه شود، گناهانش آمرزیده می شود». و همچنین در روایات اومده که روز قیامت از این مکان هفتاد هزار نفر بدون هیچ حسابی محشور می شوند.
- حکومت مهدی (عج): بر طبق روایتی از امام باقر(ع)، حضرت مهدی (عج) پس از قیام، به همراه پیروانشان به شهر کوفه خواهند آمد و طبق گفته امام علی (ع)، مسجد کوفه به محل برپایی نماز و مصلای مهدی (عج) تبدیل خواهد شد.
اماکن و مقام های مسجد کوفه و اعمال آنها
مسجد کوفه از مقدس ترین مکان های شیعه ست که در بخش های مختلف آن مقام هایی با ارزش معنوی بالا قرار داره. برای هر مقام اعمال خاصی مانند نماز دو رکعتی، دعا و زیارت وارد شده . فهرست مقام ها و اعمال مرتبط به شرح زیر است:
1- محراب حضرت علی (ع):
از پرتردد ترین قسمت های مسجد کوفه که محل نماز، قضاوت و خطبه ها، ضربت خوردن و شهادت حضرت علی (ع) بود.
- موقعیت: واقع در شبستان اصلی مسجد
- اعمال: دو رکعت نماز که در هر رکعت حمد با سوره ای دلخواه مثل توحید یا قدر خونده میشه و پس از نماز، تسبیحات حضرت زهرا (س)
- دعا: » يَا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِيلَ وَ سَتَرَ الْقَبِيحَ يَا مَنْ لَمْ يُؤَاخِذْ بِالْجَرِيرَةِ وَ لَمْ يَهْتِكِ السِّتْرَ وَ السَّرِيرَةَ يَا عَظِيمَ الْعَفْوِ يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ يَا بَاسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ يَا صَاحِبَ كُلِّ نَجْوَى يَا مُنْتَهَى كُلِّ شَكْوَى يَا كَرِيمَ الصَّفْحِ يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ يَا سَيِّدِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ يَا كَرِيمُ.«
- دعا: مناجات حضرت علی (ع) بسیار سفارش شده.
2 – حرم مسلم بن عقیل:
مسلم، پسر عموی امام حسین (ع) و یکی از یاران با وفای آن حضرت بوده که پیش از واقعهٔ کربلا در راه بیعت گرفتن از مردم کوفه برای همراهی سیدالشهدا، توسط دشمنانش به شهادت رسید. پیامبر (ص) خطاب به حضرت علی (ع): «فرزند عقیل در دوستی فرزند تو کشته خواهد شد».
- موقعیت: در بخش مرکزی مسجد و نزدیک محراب حضرت علی (ع) و ضلع غربی شبستان. ورود به مقبره مسلم بن عقیل، از طریق شبستان مسجد امکان پذیره.
- اعمال: دو رکعت نماز مستحبی به همراه تسبیحات حضرت زهرا (س) و خوندن مناجات مسلم بن عقیل.
3 – حرم مختار ثقفی:
قبر مختار مدتی مخفی بود تا اینکه در قرن ۱۳ قمری، شیخ عبدالحسین تهرانی با کاوش در مسجد کوفه، سنگ قبری با نام «مختار بن ابی عبید ثقفی» پیدا کرد. بعدها، محسن الحاج عبود شلاش حرم رو بازسازی کرد و به رواق حرم مسلم ملحق کرد. مختار به خاطر قیام برای خون خواهی امام حسین (ع) و مجازات قاتلان کربلا (مثل عمر بن سعد، شمر و حرملہ) در سال ۶۶ هجری، نزد شیعیان جایگاه ویژه ای داره.
- موقعیت: مقبره ایشان در زاویه جنوب غربی حرم مسلم بن عقیل قرار داره.
4 – مقبره هانی بن عروه :
هانی بن عُروَة بن غران مرادی، از یاران امام علی(ع) و بزرگان کوفه، در جنگ جمل و صفین حضور داشت. پس از شهادت مسلم، هانی به دستور عبیدالله بن زیاد به قتل رسید.
- موقعیت: آرامگاه ایشان در ضلع شمال غربی صحن مسلم بن عقیل واقع شده.
5 – مقام حضرت ابراهیم (ع):
- موقعیت: در نزدیکی باب الفیل یا همان باب الثعبان در رواق شمالی مسجد کوفه است.
- اعمال: یک نماز چهار رکعتی که در دو رکعت اول حمد و توحید و در دو رکعت بعد، سوره حمد و قدر. تسبیحات حضرت زهرا (س) نیز پس از نماز سفارش شده.
- دعا: «السَّلامُ عَلَى عِبَادِ اللَّهِ الصَّالِحِينَ الرَّاشِدِينَ الَّذِينَ أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهِيرا وَ جَعَلَهُمْ أَنْبِيَاءَ مُرْسَلِينَ وَ حُجَّةً عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ وَ سَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ».
6 – مقام حضرت خضر (ع):
- موقعیت: مقام حضرت خضر (ع) نزدیک مقام ابراهیم و در قسمت رواق شمالی مسجد کوفه قرار داره.
- اعمال: دو رکعت نماز به همراه تسبیحات حضرت زهرا (س) در این مکان توصیه میشه.
7- مقام حضرت آدم (ع):
محل عبادت و توبه آدم بوده است.
- موقعیت: این مقام در ستون هفتم این مسجد در قسمت جنوبی صحن اصلی قرار داره.
- اعمال: چهار رکعت نماز که در رکعت اول سوره حمد و قدر و در رکعت دوم، سوم و چهارم سوره حمد و توحید خونده میشه. پس از نماز تسبیحات حضرت زهرا توصیه میشه.
- دعا: دعای مقام حضرت آدم رو از مفاتیح الجنان میتونین قرائت کنین.
8 – مقام حضرت نوح (ع) و مقام کشتی نوح:
- موقعیت: باب الفرج یا مقام حضرت نوع (ع) در قسمت جنوب غربی مسجد کوفه قرار داره.
- موقعیت کشتی نوح: این مکان به صورت حوضی 12 ضلعی با دیواره های سنگی کم ارتفاع در مسجد کوفه گرفته که طبق روایات، یا محل ساختن کشتی بوده و یا کشتی پس از طوفان در مسجد کوفه به گل نشسته و تابوتی از استخوان های حضرت آدم (ع) رو از کشتی خارج کرده و در مسجد کوفه دفن کرده اند.
- اعمال: دو رکعت نماز که در هر رکعت سوره حمد به همراه سوره دلخواه دیگری رو بخونید و پس از نماز، تسبیحات رو ذکر کنید.
- دعا: »اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْضِ حَاجَتِي يَا اللَّهُ يَا مَنْ لا يَخِيبُ سَائِلُهُ وَ لا يَنْفَدُ نَائِلُهُ يَا قَاضِيَ الْحَاجَاتِ يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ يَا رَبَّ الْأَرَضِينَ وَ السَّمَاوَاتِ يَا كَاشِفَ الْكُرُبَاتِ يَا وَاسِعَ الْعَطِيَّاتِ يَا دَافِعَ النَّقِمَاتِ يَا مُبَدِّلَ السَّيِّئَاتِ حَسَنَاتٍ عُدْ عَلَيَّ بِطَوْلِكَ وَ فَضْلِكَ وَ إِحْسَانِكَ وَ اسْتَجِبْ دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُكَ وَ طَلَبْتُ مِنْكَ بِحَقِّ نَبِيِّكَ وَ وَصِيِّكَ وَ أَوْلِيَائِكَ الصَّالِحِينَ. «
9 – مقام حضرت جبرئیل (ع):
- موقعیت: مقام حضرت جبرئیل (ع) در ستون پنجم و قسمت جنوبی صحن مسجد کوفه واقع شده.
- اعمال: نماز این مقام، دو رکعتی ست که در هر رکعت سوره حمد با هر سوره دلخواه دیگری خونده میشه و پس از نماز، تسبیحات حضرت زهرا (س) ادا میشه.
- دعا: »اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِجَمِيعِ أَسْمَائِكَ كُلِّهَا مَا عَلِمْنَا مِنْهَا وَ مَا لا نَعْلَمُ وَ أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ الْكَبِيرِ الْأَكْبَرِ الَّذِي مَنْ دَعَاكَ بِهِ أَجَبْتَهُ وَ مَنْ سَأَلَكَ بِهِ أَعْطَيْتَهُ وَ مَنِ اسْتَنْصَرَكَ بِهِ نَصَرْتَهُ وَ مَنِ اسْتَغْفَرَكَ بِهِ غَفَرْتَ لَهُ وَ مَنِ اسْتَعَانَكَ بِهِ أَعَنْتَهُ وَ مَنِ اسْتَرْزَقَكَ بِهِ رَزَقْتَهُ وَ مَنِ اسْتَغَاثَكَ بِهِ أَغَثْتَهُ وَ مَنِ اسْتَرْحَمَكَ بِهِ رَحِمْتَهُ وَ مَنِ اسْتَجَارَكَ بِهِ أَجَرْتَهُ وَ مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ بِهِ كَفَيْتَهُ وَ مَنِ اسْتَعْصَمَكَ بِهِ عَصَمْتَهُ وَ مَنِ اسْتَنْقَذَكَ بِهِ مِنَ النَّارِ أَنْقَذْتَهُ وَ مَنِ اسْتَعْطَفَكَ بِهِ تَعَطَّفْتَ لَهُ وَ مَنْ أَمَّلَكَ بِهِ أَعْطَيْتَهُ الَّذِي اتَّخَذْتَ بِهِ آدَمَ صَفِيّا وَ نُوحا نَجِيّا وَ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلا وَ مُوسَى كَلِيما وَ عِيسَى رُوحا وَ مُحَمَّدا حَبِيبا وَ عَلِيّا وَصِيّا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ أَنْ تَقْضِيَ لِي حَوَائِجِي وَ تَعْفُوَ عَمَّا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِي وَ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِمَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ لِلدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ يَا مُفَرِّجَ هَمِّ الْمَهْمُومِينَ وَ يَا غِيَاثَ الْمَلْهُوفِينَ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَكَ يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ.«
10 – مقام امام سجاد (ع):
- موقعیت: مقام امام زین العابدین (ع) یا همان ستون سوم، در قسمت جنوب غربی مسجد کوفه و در نزدیکی مقام حضرت نوح قرار داره.
- اعمال: دو رکعت نماز که در هر رکعت حمد با سوره ای دلخواه خونده میشه و پس از نماز، تسبیحات حضرت زهرا (س) گفته میشه.
- دعا: »بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ اللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبِي قَدْ كَثُرَتْ وَ لَمْ يَبْقَ لَهَا إِلا رَجَاءُ عَفْوِكَ وَ قَدْ قَدَّمْتُ آلَةَ الْحِرْمَانِ إِلَيْكَ فَأَنَا أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ مَا لا أَسْتَوْجِبُهُ وَ أَطْلُبُ مِنْكَ مَا لا أَسْتَحِقُّهُ اللَّهُمَّ إِنْ تُعَذِّبْنِي فَبِذُنُوبِي وَ لَمْ تَظْلِمْنِي شَيْئا وَ إِنْ تَغْفِرْ لِي فَخَيْرُ رَاحِمٍ أَنْتَ يَا سَيِّدِي اللَّهُمَّ أَنْتَ أَنْتَ وَ أَنَا أَنَا أَنْتَ الْعَوَّادُ بِالْمَغْفِرَةِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالذُّنُوبِ وَ أَنْتَ الْمُتَفَضِّلُ بِالْحِلْمِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالْجَهْلِ اللَّهُمَّ فَإِنِّي أَسْأَلُكَ يَا كَنْزَ الضُّعَفَاءِ يَا عَظِيمَ الرَّجَاءِ يَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى يَا مُنْجِيَ الْهَلْكَى يَا مُمِيتَ الْأَحْيَاءِ يَا مُحْيِيَ الْمَوْتَى أَنْتَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ أَنْتَ الَّذِي سَجَدَ لَكَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ نُورُ الْقَمَرِ وَ ظُلْمَةُ اللَّيْلِ وَ ضَوْءُ النَّهَارِ وَ خَفَقَانُ الطَّيْرِ فَأَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ يَا عَظِيمُ بِحَقِّكَ يَا كَرِيمُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِينَ وَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الصَّادِقِينَ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى عَلِيٍّ وَ بِحَقِّ عَلِيٍّ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى فَاطِمَةَ وَ بِحَقِّ فَاطِمَةَ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى الْحَسَنِ وَ بِحَقِّ الْحَسَنِ عَلَيْكَ وَ بِحَقِّكَ عَلَى الْحُسَيْنِ وَ بِحَقِّ الْحُسَيْنِ عَلَيْكَ فَإِنَّ حُقُوقَهُمْ مِنْ أَفْضَلِ إِنْعَامِكَ عَلَيْهِمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَكَ عِنْدَهُمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذِي لَهُمْ عِنْدَكَ صَلِّ يَا رَبِّ عَلَيْهِمْ صَلاةً دَائِمَةً مُنْتَهَى رِضَاكَ وَ اغْفِرْ لِي بِهِمُ الذُّنُوبَ الَّتِي بَيْنِي وَ بَيْنَكَ وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَكَ عَلَيَّ كَمَا أَتْمَمْتَهَا عَلَى آبَائِي مِنْ قَبْلُ يَا كهيعص اللَّهُمَّ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَاسْتَجِبْ لِي دُعَائِي فِيمَا سَأَلْتُكَ.«
- سجده: سجده کن و طرف راست صورت رو زمین بذار و بگو : »يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي يَا سَيِّدِي صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِي وَ اغْفِرْ لِي« و با گریه و خشوع این کلمات رو ادا کن و بعد سمت چپ صورت رو روی زمین بگذار و دوباره همین کلمات رو بگو و برای حاجتت دعا کن.
11 – مقام امام جعفر صادق (ع):
- موقعیت: در جنوب شرقی مسجد کوفه واقع شده.
- اعمال: دو رکعت نماز که در هر رکعت حمد با سوره ای دلخواه خونده میشه و پس از نماز، تسبیحات حضرت زهرا (س) گفته میشه.
- دعا: » يَا صَانِعَ كُلِّ مَصْنُوعٍ وَ يَا جَابِرَ كُلِّ كَسِيرٍ وَ يَا حَاضِرَ كُلِّ مَلَإٍ وَ يَا شَاهِدَ كُلِّ نَجْوَى وَ يَا عَالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ وَ يَا شَاهِدا [شَاهِدُ] غَيْرَ غَائِبٍ وَ يَا غَالِبا [غَالِبُ] غَيْرَ مَغْلُوبٍ وَ يَا قَرِيبا [قَرِيبُ] غَيْرَ بَعِيدٍ وَ يَا مُونِسَ كُلِّ وَحِيدٍ وَ يَا حَيّا حِينَ لا حَيَّ غَيْرُهُ يَا مُحْيِيَ الْمَوْتَى وَ مُمِيتَ الْأَحْيَاءِ الْقَائِمَ عَلَى كُلِّ نَفْسٍ بِمَا كَسَبَتْ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ«.
12 – دکة القضا:
دکة القضا در مسجد کوفه، جایگاه قضاوت های عادلانه حضرت علی (ع) بود که با حکمت الهی، گره از مشکلات مردم می گشودند. این سکو، فراتر از مکانی تاریخی، نماد عدل علوی ست که شاگردان ایشان رو در مسیر عدالت ورزی تربیت کرد.
- موقعیت: محل قضاوت امام علی (ع) که در قسمت شمال شرقی مسجد کوفه واقع شده.
- اعمال: دو رکعت نماز با حمد و سوره ای دلخواه همراه با تسبیحات حضرت زهرا پس از انجام اعمال مقام امام صادق(ع).
13 – بیت الطشت:
محل معجزه امام علی (ع) کهدر گذشته به صورت سردابی پایین تر از سطح مسجد بود که دو طرف آن، دو راه پله وجود داشت. داستان از این قرار بود که روزی دختری به اتهام خطا نزد امام علی (ع) آورده شد زیرا شکمش متورم شده و برادرانش او را گناهکار می دانستند. حضرت با حکمت دستور دادند خیمه ای بر پا کنند و دختر رو معاینه کنند. قابله ابتدا گمان کرد دختر باردار است، اما حضرت فرمودند تشتی پر از لجن بیاورند و دختر رو در آن بنشانند. با این تدبیر، زالویی که از نهر به بدن دختر چسبیده و سبب تورم شده بود، به دلیل بوی لجن بیرون آمد. به این ترتیب، بی گناهی دختر ثابت شد و برادرانش شرمنده شدند و معجزه عدالت در این مکان نمایان شد.
- موقعیت: در قسمت شمالی دکة القضا قرار داره و بهش متصله.
- اعمال: دو رکعت نماز به همراه تسبیحات حضرت زهرا (س) در این قسمت، سفارش شده.
- دعا: «اللَّهُمَّ إِنِّي ذَخَرْتُ تَوْحِيدِي إِيَّاكَ وَ مَعْرِفَتِي بِكَ وَ إِخْلاصِي لَكَ وَ إِقْرَارِي بِرُبُوبِيَّتِكَ وَ ذَخَرْتُ وِلايَةَ مَنْ أَنْعَمْتَ عَلَيَّ بِمَعْرِفَتِهِمْ مِنْ بَرِيَّتِكَ مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ لِيَوْمِ فَزَعِي إِلَيْكَ عَاجِلا وَ آجِلا وَ قَدْ فَزِعْتُ إِلَيْكَ وَ إِلَيْهِمْ يَا مَوْلايَ فِي هَذَا الْيَوْمِ وَ فِي مَوْقِفِي هَذَا وَ سَأَلْتُكَ مَادَّتِي [مَا زَكَى] مِنْ نِعْمَتِكَ وَ إِزَاحَةَ مَا أَخْشَاهُ مِنْ نَقِمَتِكَ وَ الْبَرَكَةَ فِيمَا رَزَقْتَنِيهِ وَ تَحْصِينَ صَدْرِي مِنْ كُلِّ هَمٍّ وَ جَائِحَةٍ وَ مَعْصِيَةٍ فِي دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ».
14 – دکة المعراج (مقام حضرت محمد (ص)):
حضرت محمد (ص)، در شب معراج به اذن خدا در این محل فرود اومدن و دو رکعت نماز به جا آوردن به همین دلیل، مقام معراج نامگذاری شده.
- موقعیت: دکة المعراج در نزدیکی موقعیت کشتی نوح قرار داره. ستون سنگی کنار این مقام در قدیم به عنوان یک ساعت خورشیدی برای یافتن اوقات نماز و ظهر شرعی در گذشته استفاده می شده.
- اعمال: دو رکعت نماز که در رکعت اول، سوره حمد با توحید و در رکعت دوم، سوره حمد با سوره کافرون خونده میشه و پس از سلام نماز، تسبیحات حضرت زهرا (س) ادا میشه.
- دعا: »اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلامُ وَ مِنْكَ السَّلامُ وَ إِلَيْكَ يَعُودُ السَّلامُ وَ دَارُكَ دَارُ السَّلامِ حَيِّنَا رَبَّنَا مِنْكَ بِالسَّلامِ اللَّهُمَّ إِنِّي صَلَّيْتُ هَذِهِ الصَّلاةَ ابْتِغَاءَ رَحْمَتِكَ وَ رِضْوَانِكَ وَ مَغْفِرَتِكَ وَ تَعْظِيما لِمَسْجِدِكَ اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْفَعْهَا فِي عِلِّيِّينَ وَ تَقَبَّلْهَا مِنِّي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين .«
اعمال کلی زیارتی مسجد کوفه
- غسل زیارت: قبل از ورود با نیت قربتاً إلی الله.
- نماز تحیت مسجد: دو رکعت مثل نماز صبح.
- نماز در مقام ها: کیفیت اعمال مقام ها به طور کامل شرح داده شده.
- دعای فرج: برای ظهور امام مهدی (عج) در صحن اصلی دعا کنید.
- نماز حاجت: دو رکعت نماز که در هر رکعت سوره های حمد، فلق، ناس، توحید، قدر و اعلی خوانده شده و پس از اتمام نماز، تسبیحات حضرت فاطمه زهرا (س) گفته میشه و فرد حاجت خودش رو طلب میکنه. این نماز برای برآورده شدن حاجت بسیار توصیه شده.
چرا نماز در مسجد کوفه کامل است؟
زائرا می تونن تو شهر کوفه (شامل مسجد کوفه و سهله) نمازشون رو کامل یا شکسته بخونن.
اگه شکسته بخونن به وظیفه دینی خود عمل کرده اند و اگر کامل بخونن چون تعداد رکعات زیادی ادا می کنن ثواب بسیار زیاد و غیر قابل شمارشی داره و به فرموده امام کاظم(ع) خیری ست که زیاد می شود. در کل به علت جایگاه بسیار والای شهرهای کربلا، کوفه، مکه و مدینه زوار در برخی نقاط مخیرن نماز خود را کامل یا شکسته ادا کنن.
آداب زیارتی برای زائران
- قبل از ورود، وضو بگیرین و کفش ها رو تو کیسه ی ورودی بذارین.
- با آرامش به محراب حضرت علی (ع) نزدیک بشین و دعای کوتاه بخونین تا بقیه هم فرصت داشته باشن.
- به خادمان با لبخند سلام بدین و اگه راهنمایی کردن، تشکر کنین.
- تو صحن شلوغ، مراقب وسایلتون باشین و مسیر رو برای سالمندان باز نگه دارین.
نکات کاربردی برای زائران
- بهترین زمان: تو محرم و پیاده روی اربعین نسبت به سایر ایام شلوغه، پس صبح زود برین. گرمای تابستون (تا ۴۵ درجه) نیاز به آب و کلاه و کرم ضد آفتاب داره.
- امکانات سالمندان: ویلچر تو ورودی صحن هست، ولی مسیرهای سنگ فرش ممکنه سخت باشه. آسانسور محراب برای معلولان بازه.
- داروخانه: صیدلیه الکوفه (۵۰۰ متری مسجد) ۲۴ساعته داروهای ضروری و کرم ضدآفتاب داره.
- امنیت و اضطراری: شماره پلیس (۱۰۴) و اورژانس (۱۲۲) رو ذخیره کنین. کارت شناسایی همراه داشته باشین تا تو شلوغی گم نشین.
- هزینه های جانبی: کرایه تاکسی از نجف به مسجد کوفه ۱۵-۲۰ هزار دیناره.
- سوغاتی: از سوق الکبیر (۲ کیلومتری مسجد) تسبیح تربت (۵۰-۱۰۰ هزار دینار) و مهر نماز بخرید.
سوالات متداول زائران درباره مسجد کوفه
مکانهای زیارتی اطراف مسجد کوفه کدام اند؟
مقبره میثم تمار، مسجد سهله نجف، آرامگاه ابراهیم غمر، مسجد حنانه
نماز در مسجد کوفه کامل است یا شکسته؟
حکم اکثر مراجع تقلید این است که زائران مسجد کوفه اختیار دارند نماز خود را کامل بخوانند یا شکسته و طبق احکام اگر مسافر قصد ده روز نکنه، باز هم نمازش در این مسجد کامله.
چه کسانی در مسجد کوفه دفن هستند؟
مسجد کوفه، آرامگاه مسلم بن عقیل، مختار ثقفی و هانی بن عروه از یاران با وفای امام حسین (ع) هستند که در راه او کشته شدند و در مسجد کوفه دفن هستند.
پیامبران مدفون در مسجد کوفه؟
در این مکان پیامبرانی مانند آدم، نوح، خضر و حضرت محمد حضور داشته اند و دعا و عبادت کرده اند اما در این مکان دفن نشده اند. در روایت امده که در این مکان 370 پیامبر و 600 وصی مدفون اند.
مسجد کوفه چند مقام دارد؟
- بیت الطشت
- دکه القضا
- دکة المعراج
- مقام ابراهیم(ع)
- مقام جبرئیل(ع)
- مقام نوح(ع)
- مقام کشتی نوح
- مقام امام زین العابدین(ع)
- مقام حضرت آدم(ع)
- مقام حضرت خضر(ع)
- مقام امام جعفر صادق(ع)
نماز مسجد کوفه چند رکعت است؟
هر مقام این مسجد نماز 2 الی 4 رکعتی داره.
👉 «برای اطلاعات بیشتر، به وب سایت رسمی مسجد کوفه مراجعه کنید.»